استاندارد اجباری ،استاندارد تشویقی

استاندارد ملی ایران 

استاندارد اجباری و استاندارد تشویقی

اهمیت توجه به الزامات قانونی و وظایف ناظران از بعد حقوق مهندسی

• آنچه در این چکیده می آموزید:

مروری بر مفهموم استاندارد، استاندارد ملی ایران و حوزه عمل آن ، آشنایی با مفهوم و تمایز استانداردهای اجباری و تشویقی در ایران و اهمیت توجه به الزامات قانونی و وظایف ناظران از بعد حقوق مهندسی ،استعلام استاندارد،تجهیزات برق استاندارد

قبل از هر چیز در ویدئوی زیر چگونگی استعلام استاندارد بودن کالا را می آموزید:

تعریف استاندارد:

از دید فنی، وضع قوانین و مقرارت برای تعیین مشخصات فنی و کیفی، جهت رسیدن به یک سطح مشخص و تعریف شده از کالا یا خدمات را استاندارد می‌گویند.

متولی استاندارد در کشور 

در کشور ما متولی استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران است.

سازمان، دستگاه اجرائی مستقل دولتی است و زیر نظر مستقیم رئیس‌جمهور اداره می‌شود.

سازمان استاندارد مرجع رسمی حاکمیتی در کشور می‌باشد که عهده‌دار سیاستگذاری، حسن نظارت و هدایت نظام استاندارد و اطمینان‌بخشی به کیفیت کالاها و خدماتی است که در داخل کشور تولید یا ارائه و یا به کشور وارد و یا از کشور صادر می‌شود.

فعالیت سازمان در چهار محور زیر انجام می‌شود:
۱ـ استانداردسازی
۲ـ اندازه‌شناسی
۳ـ تأیید صلاحیت
۴ـ ارزیابی انطباق

برخی وظایف اصلی سازمان استاندارد

• تعیین، تدوین، به‌روزرسانی و نشر استانداردهای ملی
• نظارت بر حسن اجرای استانداردهای اجباری و کلیه کالاها و خدمات دارای پروانه کاربرد علامت استاندارد
• نظارت بر حسن اجرای استانداردهای تشویقی

ضوابط اجرایی استانداردهای اجباری و تشویقی و طرز بکار بستن علائم آنها

در کشور ما کالاهایی که نشان استاندارد اخذ کرده اند به دو گروه تقسیم می‌شوند.

•  کالای دارای استاندارد اجباری
• کالاهای دارای استاندارد تشویقی

ضوابط اجرایی استانداردهای اجباری و تشویقی و طرز بکار بستن علائم آنها
مصوب 1375,07,04

– استانداردهای اجباری و تشویقی

• منظور از استاندارد اجباری استانداردی است که اجرای تمام یا بخشی از آن در کشور به ترتیبی که در قانون مقرر شده است ،جهت تولید برای مصرف داخلی، صادرات و یا واردات اجباری می گردد.

• استاندارد تشویقی استانداردی است که اجرای آن اختیاری و برحسب قرارداد بین سازمان استاندارد از یک طرف و اشخاص حقیقی یا حقوقی از طرف دیگر انجام می‌گیرد.  به غیر از مورد بند قبل (استانداردهای اجباری) پروانه کاربرد علامت استاندارد به صورت تشویقی ،به شرط تأیید و برآورده ساختن نیازهای آن استانداردبه دیگر فرآورده ها و خدمات دارای استاندارد ملی اعطا می گردد.

پروانه کاربرد علامت استاندارد
نشانه گذاری فرآورده های مشمول استانداردهای اجباری و تشویقی مستلزم اخذ پروانه کاربرد علامت استاندارد به شرح زیر می باشد.

اشکال مختلف نشان استاندارد ایران

آیا با اشکال مختلف نشان استاندارد ایران آشنایی دارید؟

آیا تاکنون با کالایی مواجه شده اید که به جای نشان استاندارد همیشگی درون لوگوی استاندارد کلمه “ایمنی” نوشته شده باشد؟

برای اطلاع بیشتر و آشنایی با نشان های مختلف استاندارد ایران مقاله زیر را مطالعه کنید.

علائم نشان استاندارد ایران، مفهوم و کاربرد

فهرست کاهالای مشمول استاندارد الزامی

هرساله فهرست کاهالای مشمول استاندارد الزامی در سایت اداره استاندارد منتشر می‌شود.

شما میتوانید فهرست کالاهای برقی مشمول استاندارد اجباری را در لینک زیر مطالعه نمایید

فهرست تجهیزات برقی مشمول استاندارد الزامی و تشویقی

مقررات ملی در مورد تجهیزات مورد استفاده چه می‌گوید؟

دانستن نظر مقررات ملی ساختمان در مورد استاندارد های اجباری و تشویقی از دید حقوق مهندسی بسیار مهم است.

• آیا مهندسان ناظر وظیفه ای برای کنترل استاندارد بودن وسایل و تجهیزات دارند؟
• آیا همه وسایل باید استاندارد باشند؟
• چه تمایزی بین استاندارد الزامی و تشویقی وجود دارد؟

پاسخ این سوال مهم در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان و در شرح وظایف مجری است

مبحث دوم بند 2-4-8 :

مجری مکلف است از مصالح مناسب مطابق مشخصات فنی ارائه شده در نقشه ها استفاده نموده و در صورتیکه مصالحی داراي استاندارد اجباری است از این نوع مصالح استفاده نماید.

مبحث_سیزدهم مقررات ملی ساختمان

مبحث سیزدهم بند 13-1-2: لزوم استفاده از تجهیزات و لوازم برقی استاندارد

لوازم و تجهیزات و دستگاه هایی در تاسیسات برقی ساختمان ها قابل نصب و استفاده خواهند بود که طبق مشخصات یک یا چند استاندارد معتبر ساخته‌ شده باشند، استفاده از نوع لوازم و تجهیزات غير استاندارد اکیدا ممنوع خواهد بود.

فهرست کالاهای مشمول استاندارد اجباری را چگونه می‌توان در اختيار داشت؟

از آنجایی که هرساله این فهرست به روز رسانی میشود، میتوان این فهرست را از سایت سازمان استاندارد دریافت کرد.

فهرست کالا و تجهیزات برق مشمول استاندارد اجباری و تشویقی 1400

طریقه استعلام و اطمینان از صحت استاندارد یک کالا چیست؟

هر کالای ساخته شده در ایران دارای نشان استاندارد است که میتواند دارای نشان استاندارد اجباری یا تشویقی باشد.

در کنار آن برای اطمینان از صحت استاندارد و اطمینان خاطر مصرف کننده، امکان استعلام فراهم شده است.

سه روش برای استعلام اصالت استاندارد بودن یک کالا/تجهیز/خدمات در اختیار ناظران و مصرف کنندگان است.

• سایت اداره استاندارد
•  سامانه پیامکی 10001517
• کد USSD

با انجام استعلام استاندارد به چه اطلاعاتی دست خواهیم یافت؟

پس از انجام استعلام کالای دارای نشان استاندارد ایران، موارد زیر در اختیار استعلام کننده قرار می‌گیرد.

• شماره پروانه
• نوع فرآورده یا تجهیز
• تاریخ اعتبار پروانه
• نام واحد تولیدی
• استان تولید
• نوع استاندارد که اجباری است یا تشویقی
• و اینکه پروانه در حال حاضر معتبر است یا خیر

نمونه استعلام

نمونه ای از استعلام برای کالاهای دارای استاندارد را در تصاویر زیر مشاهده می‌نمایید.

برای آشنایی بیشتر مهندسان ناظر برق، مجریان و بهره برداران ، نمونه ای از چگونگی استعلام استاندارد یک پریز برق را به دو شیوه آورده ایم.

• یک حالت با ارسال شماره ده رقمي به سامانه پیامکی 10001517
• حالت دوم استعلام از طریق سایت اداره استاندارد

با انجام استعلام برای پریز فوق که با ارسال شماره ده رقمي کالا به سامانه پیامکی و سایت صورت پذیرفته است ،به اطلاعات زیر دسترسی یافتیم :

• فرآورده : پریز برای مصارف خانگی
• تولید : شرکت… واقع در استان تهران
• نوع استاندارد کالا : اجباری
• دارای پروانه معتبر تا 31 فروردین 1401

زمانی برای چالش

با توجه به مطالب مقاله فوق و با عنایت به لیست تجهیزات مشمول استاندارد الزامی به سوالات پاسخ دهید

• آیا لوله های خرطومی مشمول استاندارد اجباری هستند ؟
• کلید جریان باقیمانده (به اصطلاح غلط ،کلید محافط جان )مشمول استاندارد اجباری است یا تشویقی؟

خواندن مقاله ” آیا استفاده از لوله خرطومی مجاز است” به شما برای پاسخ سوال اول کمک خواهد کرد